छत्तीसगढच्या दुर्ग शहराजवळच्या गावातून फोन होता .मुलगा २५ वर्षाचा आहे ..दारूचे व्यसन लागलेय ..कोणाचे ऐकत नाही ..त्याला उपचार घेण्याबद्दल सुचवले मात्र तयार नाहीय ..तुम्ही येवून घेवून जा जबरदस्तीने ..मात्र ..आम्ही फोन केला होता म्हणून . आमचे नाव सांगू नका त्याला नाहीतर नंतर आमचा बदला घेईल तो ..बहुतेक पालक व्यसनीच्या ..उग्र विरोधाला ..त्याच्या रागाला ..आक्रस्ताळेपणाला घाबरतात ..म्हणून असे जबरदस्तीने पालखी करून उचलून आणण्याच्या वेळी ..आमचे नाव अजिबात कळू देवू नका ..नाहीतर नंतर तो आमचा बदला घेईल..अशी भीती आवर्जून व्यक्त करतात ..आम्हाला अशा पालकांना आधी समुपदेशन करावे लागते ...तुम्ही याला घाबरणे बंद करा म्हणून ..प्रत्येक व्यसनी आपल्या व्यसनाच्या आड येणाऱ्या लोकांना आपला शत्रू समजत असतो ..आणि आपले व्यसन निर्धोक सुरु राहावे म्हणून ..घरात दादागिरी करतो ..आरडाओरडा..वस्तूंची फेकाफेक ..आत्महत्येची किवा खुनाची धमकी ." मार डालुंगा ..तोड डालुंगा ..छोडूंगा नही ..सबक सिखाउंगा " ..वगैरे भाषा करतो..सर्वसामान्य माणसे घरात तमाशा नको ..उगाच बाहेरच्या लोकांना शोभा नको ..घराण्याचे नाव बदनाम होईल या भीतीने अथवा ..हा दारू पिवून आहे याच्या कोण नादी लागणार या सुज्ञ विचाराने चूप बसतात ..आणि व्यसनीचा आतंकवाद सुरु राहतो..खरेतर पालखी करून उचलून आणताना जरी आम्ही कोणी फोन केला हे सांगितले नाही तरी त्याला वार्डात उपचार घेताना कळतेच की हे काम पालकांच्या सांगण्याने आणि संमतीनेच झालेय ...आम्ही त्याच्या पालकांना धीर दिला ..मध्यरात्री तो गाढ झोपेत असताना त्याला उचलून आणायचे असे ठरले ..त्यानुसार आम्ही पाच जण संध्याकाळी नागपूरहून निघालो ..३५० किमी जायचे होते ..मध्यरात्री पोचलो ...छोटेखानी बैठे घर होते ..घरचे सगळे लोक जागेच होते .. आवाज न करता अंधारात आमची वाट पाहत बसून होते ..हा दारुडा मस्त मधल्या खोलीत राजासारखा गाढ झोपलेला...आम्ही हे काम कसे करणार याची घरच्यांना काळजी होती ...ती चिंता त्याच्या चेहऱ्यावर स्पष्ट दिसणारी ..काळजी करू नका ..तुम्ही सगळे बाजूला जा ..त्याच्या समोर येवू नका अजिबात असे त्यांना सांगितले ..आम्ही लाईट लावून त्याला उठवले ..करड्या आवाजात नाव विचारले ..एकदम असे चारपाच धिप्पाड लोक पलंगा भोवती पाहून तो घाबरलाच ..त्याला हे अनपेक्षितच असणार ..त्याने नाव सांगण्यापूर्वीच त्याला उचलले ..तो आई वडिलांच्या नावाने हाका मारू लागला ..मात्र घरातील सगळे लोक आधीच दूर जावून अंधारात त्याला दिसणार नाही असे उभे होते ..काय होतेय हे समजेपर्यंत तो गाडीत पोचला होता ..लगेच गाडी सुरु करून आम्ही निघालो ..
आम्ही नेमके कोण आहोत ..त्याच्या बालेकिल्ल्यात घुसून...त्याला उचलून कोठे घेवून चाललो आहोत या बद्दल मुद्द्दाम काहीच बोलत नव्हतो ..त्यामुळे तो अधिकच घाबरलेला .." आप हमे किडनॅप करके कहा ले जा रहे हो ? असे केविलवाणेपणाने विचारू लागला ..यावर आमचे कार्यकर्ते गमतीशीर उत्तरे देवून त्याला अजून गोंधळात टाकत होते .." आपको परमवीरचक्र मिलनेवाला है...उसी के लिये आपको दिल्ली बुलाया गया ही प्रधानमंत्री कि तरफ से " ..." आपकी दस करोड रुपये की लॉटरी लगी है " ..आप के उपर बलात्कार का इल्जाम लगा है..इसलिये इन्क्वायरी के लिये ले जा रहे है " अशी वेगवेगळ्या प्रकारची उत्तरे ऐकून तो पार ढेपाळला ..रडू लागला .." मुझे नही चाहिये परमवीरचक..नही चाहिये दस करोड..प्लीज मुझे छोड दिजीये .." अशी हात जोडून विनवणी करू लागला ..कार्यकर्ते त्याची अजून अजून मजा घेत होते .. मग अक्षरश: धाय मोकलून रडू लागला .." मुझे मार डालो ..खतम कर दो .." असे बडबडू लागला ..नंतर वाटेत .. पेशाब लगी है ..जोर की संडास आ रही है..म्हणून गाडी थांबवा अशी विनंती करू लागला ..आम्ही अशा वेळी सुरक्षित जागा पाहूनच गाडी थांबवतो ..कारण तो आरडा ओरडा करून गर्दी जमविण्याची शक्यता असते ..अगदी निर्जन जागा पाहून रस्त्याच्या कडेला गाडी थांबवून ..त्याला धरून उतरवून ..मागून पँट पकडूनच लघवी करवली गेली..मला सोडून द्या ..तुम्हाला काय हवे ते देतो .अशी आर्जवे सुरूच होती त्याची ..सकाळी दहाला नागपूरला पोचलो ..आपल्याला जबरदस्तीने उचलून व्यसनमुक्ती केंद्रात आणले गेलेय हे समजल्यावर तो जरा मोकळा झाला ..हे लोक डाकू अथवा पोलीस नाहीत हे कळल्यावर त्याचे ओझे उतरले मनावरचे ..मग मी जास्त दारू पीत नाही ..कधी कधी पितो ..आजपासून सोडली ..असे शपथपूर्वक सांगू लागला .." प्लीज एक फोन करने दो घरको ..मेरे पिताजी बहोत बिमार है..वो चिंता में होंगे..." असे म्हणू लागला ..शेवटी त्याला समजले की येथे आर्जवे .विनंत्या ..रडणे..वगैरेचा काहीही फायदा होणार नाहीय ..तेव्हा नाईलाजाने शांत झाला ..चारपाच दिवसात उपचारात सहभागी होऊ लागला ..
दरम्यान वडिलांकडून आम्ही सगळी माहिती काढली त्याच्या बद्दल ..वडील प्राथमिक शाळेत शिक्षक होते ..एक मुलगा आणि एक मुलगी त्यांना ..हा मोठा ..मॅट्रीक पर्यंत चांगला हुशार ..नंतर ..कॉलेजला गेल्यावर बिघडू लगला ..जेमतेम मार्कांनी बारावी झाला ..मग वडिलांनी त्याला डी.एड करवले ..त्याच काळात केव्हातरी अधून मधून दारू पिणे सुरु झालेले ..मोठी मोठी स्वप्ने पाहू लागला ..त्याचा एक मित्र बारावी करून दिल्लीला खाजगी संस्थेत पायलट होण्याचे ट्रेनिंग घेत होता ..याच्या डोक्यात ते पायलट होण्याचे वेड शिरले..डी.एड झाले तरी नोकरीसाठी प्रयत्न करेना ..दिल्लीला जावून पायलट होणार असा आग्रह करू लागला ..वडील बिचारे प्राथमिक शिक्षक ..याला खाजगी संस्थेत दाखल करून मोठी फी भरून ..होस्टेल मध्ये ठेवून.. पायलट करणे त्यांच्या आवाक्याबाहेरचे होते ..मला मनासारखा कोर्स करू देत नाही म्हणून याचे पिणे वाढले ..पिसाळल्यागत झाला ..रात्री बेरात्री घरी येणे ..शिवीगाळ ..आदळआपट..दावेदार असल्यासारखा वागू लागला..शेवटी वडिलांनी कोठून तरी माहिती काढून आम्हाला फोन केला होता ..वडील तसे सरळमार्गी शिक्षक असल्याने याच्या नादी लागले तर अपमान होतो ..एखादेवेळी आपल्यावर हात उचलेल ..या भीतीने चूप बसत होते इतके दिवस ..आणि याची आईला आपल्या मुलाच्या मनासारखे होत नाहीय म्हणून बिचारा दारू पितो या सहानुभूतीच्या भावनेत त्याचे हे वागणे सहन करत होती ..आम्हाला तसा तो घाबरट वाटला ..आईवडील समजतात तितका खतरनाक तर अजिबातच नव्हता ..दारू पिवून उगाच घरी उसने अवसान आणून भांडत असावा ..आमच्याकडे काही दिवसातच सुतासारखा सरळ वागू लागला ..माझी चूक झाली ...या पुढे दारू पिणार नाही ...जवाबदारीने वागेन सांगू लागला.
( बाकी पुढील भागात )
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा