शनिवार, १ फेब्रुवारी, २०१४

अनामिक मित्रा.......पत्र २


प्रिय ...
अनामिक 

घरातल्या घरातच आपला संवाद तुटलाय आजकाल ...वाद मात्र वाढतच चाललाय ..तुम्हाला काहीही सांगायला गेले तर तुम्ही वस्सकन अंगावर ओरडून मला झटकून टाकता ...किवां सरळ सरळ माझ्या कडे दुर्लक्ष करता ..म्हणून हे पत्र लिहितेय ..किमान पत्र वाचताना तरी शांतपणे माझे म्हणणे ऐकून घ्यावे लागेल तुम्हाला ...पत्राचा मायना लिहिताना प्रिय या शब्दाला का कोणजाणे हात जरा थरथरला माझा ...प्रिय असे म्हणण्या सारखे काही शिल्लक ठेवलेय का तुम्ही आपल्या संबंधात ? सतत अप्रिय असे बोलणे ..वागणे ..सुरु असते तुमचे ...लग्नानंतर सुरवातीची काही फुलण्याची वर्षे वगळल्यास... गेल्या १५ वर्षात हळू हळू मी कोमेजत गेले हे तरी तुमच्या लक्षात आलेय की नाही देव जाणे...माझे तुमच्याशी मनाविरुद्ध तर लग्न लावले गेले नसावे ना ? अशी शंका येण्या इतपत तुम्ही माझ्याशी तुसडेपणाने वागत आहात ...तरीही आपला संसार टिकून आहे ..का ? अनेकदा मला प्रश्न पडतो की इतके सगळे सोसून का राहिलेय मी तुमच्या संसारात ...माझे संस्कार ...आपली मुले ..की माझा सौभाग्य टिकवण्याचा अट्टाहास ? लग्नापूर्वी माझ्यावर इतकी असहाय ..हतबल होण्याची वेळ येईल असे कधीच वाटले नव्हते मला ...घरी राजकुमारी सारखी राहणारी मुलगी मी ...प्रेमळ भावू ..जीव लावणारे आईवडील ....माझे घर ....मैत्रिणी ..सगळ्या सगळ्या प्रिय आणि आनंदी क्षणांना दूर सारून .....परीकथेतल्या राजकुमाराच्या संसारातली राणी होईन अशी स्वप्ने बाळगून ...तुमच्या गळ्यात माळ घालताना ...मनातून मोहरून गेले होते मी ...लग्नाच्या वेळचे तुमचे रुपडे डोळ्यात साठवून घेतलेय मी ...तुमच्या चालण्यातील रुबाब ..माझ्याशी बोलतानाचे मृदू आर्जव ...कधी कधी हे सारे आठवत मी आपल्या लग्नाचे जुने अल्बम काढून बसते ...ते फोटो पाहताना नकळत डोळ्यातून पाणी ओघळते ..पूर्वी माझ्या डोळ्यातील पाणी पाहून कासवीस होणारे तुम्ही...आता माझ्या व्याकूळ अश्रुना ढोंग म्हणता ..नाटके म्हणता ..हे तुम्हाला जाणवले आहे का ? लग्नानंतर सुरवातीच्या तीन चार वर्षात मी माहेरी निघाले की अवस्थ होणारे तुम्ही ...जवळ जवळ दररोज मला फोन करून कधी परत येणार अशी विचारणा करायचे ..आणि परवा तुम्ही नशेत निखाऱ्या सारख्या लाल सारखे डोळ्यांनी माझ्यावर ओरडलात ..रहायचे असेल तर रहा नाहीतर जा जिथे जायचे तिथे मला गरज नाही तुझी ...क्षणभर थक्कच झाले हो मी ..वाटले इतकी नावडती झाले मी तुमची..तरीही मी लोचट ..लाचारासारखी तुमच्या संसारात तुकडे तोडतेय ..रात्री तमाशा करायचा ...आरडाओरडा करून मला कोणीच नकोय असे म्हणायचे ..मला न मुलांना जखमी करायचे ..दारूच्या नशेतल्या काल्पनिक जगात झोपी जायचे अन सकाळी उठले की शपथा घ्यायच्या...पुन्हा नाही ..अजिबात नाही ..कधीच नाही ..असे म्हणत माझी मनधरणी करायची हे देखील अंगवळणी पडलेय ..आताशा तर तुम्ही घरात जणू एकटेच राहताय असे वागत असता ..तुमच्या लेखी आमची किंमत भिंती ..कँलेंडर ...फुलदाणी ..टेबल ..खुर्ची ..अश्या निर्जीव वस्तूंसारखी झालीय असे वाटतेय .

आपल्याला पहिली मुलगी झाली तेव्हा तुम्ही कितीही आनंद दर्शवला तरी तुमच्या कपाळावरील सूक्ष्म आठी माझ्या नजरेतून सुटली नव्हती ..त्या नंतर कधी काळी दारू पिणारे तुम्ही बहुतेक रोजच पिणे सुरु केले ..इतका तिटकारा आहे का तुम्हाला मुलीचा ..तिचा सांभाळ ..शिक्षण ..काळजी घेणे ..लग्न जुळवणे ..ठरवणे ..हे सगळे त्रासदायक असते ...त्याचे टेन्शन आहे असेही तुम्ही नंतर बोलून दाखवले होते मला ..तेव्हा मी हादरलेच होते ..तुम्हाला आज पर्यंत निर्व्याज प्रेम देवून तळहाताच्या फोडाप्रमाणे तुम्हाला जपणारी तुमची आई ...दर भाऊबीजेला तुम्हाला तुमच्या यश ..दीर्घायुष्यासाठी ओवाळणारी ..भाऊ भाऊ म्हणून तुमच्या अवतीभोवती असणारी तुमची प्रेमळ बहिण...तुम्हाल आनंदी ..सुखी ..तृप्त पाहण्यासाठी तडतड करणारी तुमची पत्नी या देखील सगळ्या मुलीच आहेत की ..तरीही तुम्हाला मुलगी झाली म्हणून टेन्शन आले होते ..की हा बहाणा होता तुमचा निर्विघ्न दारू पिण्यासाठीचा ...पुढे मुलगा झाल्यावर वाटले आता सगळे भरून पावले ..तुम्हाला हवे तसे झाले ..आता तुम्ही पिणे बंद कराल ..पुन्हा पूर्वीसारखे संसार सुरु होईल ..पण तेथेही तुम्ही माझी निराशा केली ..कामावरच्या तक्रारी ...आर्थिक ओढाताण ...बिघडलेला मूड ...काहीतरी कुरबुर ..शेवटी टेन्शन या कारणांनी तुमचे पिणे वाढतच गेलेय ...आताशा तर तुम्ही घरी नसलात की खूप मोकळे वाटते ..तुम्ही घरी आलात की मुले घरात एखादा राक्षस आल्याच्या भीतीने दबकून बसतात ...सतत तुम्ही रागवाल ..ओरडाल या धास्तीत असतात ...तुम्हाला हे देखील माहित नसेल की तुमची मुलगीच रात्री तुम्ही बेहोष सोफ्यावर झोपलेले असताना तुमच्या अंगावर हळूच चादर घालते ...शेवटचे आपण सगळे कुटुंबीय कधी फिरायला गेलो होतो हे देखील आठवत नाहीय मला ...तुम्ही पूर्वी घरी येताना आठवणीने चौकातून गजरा घेवून येत असत माझ्यासाठी ...हल्ली मी गजरा घालणे सोडूनच दिलेय...फुले मला खुप आवडतात म्हणूनच की काय आता काटे नशिबी आलेत माझ्या ..

आपल्या विस्कटलेल्या संसाराची घडी नीट बसावी म्हणून मी काय करू हे तरी एकदा सांगा मला ..हवे तर तुमच्या आयुष्यातून कायमची निघून जाईन .... मुलांना घेवून कुठेही ..जरी दोघांची मुले असली तरी मुलांची जवाबदारी शेवटी मलाच घ्यावी लागणार असे दिसतेय ..दर महिन्यात कौटुंबिक गरजांसाठी पैश्यांची जुळवाजुळव करताना मला जीव नकोसा होतोय...माहेरहून पैसे मागायची आता लाज वाटू लागली आहे ..तुमचे आईवडील..भावंडे देखील मलाच दोष देतात तुमच्या दारूसाठी ..म्हणे पूर्वी जास्त पीत नव्हता ...तूच त्याला नीट ताब्यात ठेवले नाहीस..सारखी कटकटी करत असतेस त्याच्या डोक्याशी ..म्हणून पिणे वाढलेय वगैरे आरोप करतात माझ्यावर...घराबाहेर पडायची लाज वाटू लागलीय ..सगळे माझ्याच कडे रोखून पाहत आहेत असा भास होऊ लागलाय ..परवा तर नाक्यावर एक जण लाळघोटे पणे माझ्याकडे पाहून ओळखीचे हसला ...दारुड्याची पत्नी म्हणजे लोकांना पर्वणी वाटते हे कधी समजणार तुम्हाला ...तुम्ही एकदा तरी सगळ्याचा गंभीरपणे विचार करावा ..काय तो सोक्षमोक्ष लावून टाकावा असे आता वाटतेय ...तुम्हाला आपली वयात येणारी मुलगी घरात बापाचे प्रेम मिळत नाही म्हणून बाहेर कुठेतरी चुकीच्या ठिकाणी प्रेम शोधायला गेली तर चालेल का ? तुमचा लाडका मुलगा ..बापा सारखाच सिगरेट ..तंबाखू ..आणि शेवटी वडिलांसारखाच दारू प्यायला लागला तर कसे वाटेल ? ..दारूने पोखरलेले शरीर ..केव्हाही हार्ट अटँक ..कावीळ ..अपघात ग्रस्त झालेले चालेल का ? नाहीतर पक्षाघात होऊन अंथरुणाला खिळून राहणे तुम्हाला आवडेल ? निर्णय तुम्हीच घ्यायचा आहे ...मला तर काहीही दोष नसताना तुमच्या जोडीने सगळे भोगावे लागणारच आहे ..लग्नात मी सप्तपदी चाललेय ना तुमच्या जोडीने ...संसाराचे चटके सोसावेच लागणार मला ..किवा अगदी असह्य झाले तर सगळ्याकडे निग्रहाने पाठ फिरवावी लागणार ...पण मला राहायचेय हो तुमच्या संसारात ..मला माहित आहे तुम्ही खूप चांगले आहात मनाने..फक्त तेव्हढी दारू आपल्या संसाराचे वाटोळे करतेय हे समजून घ्या ..इतकेच नाही तर त्यातून कायमचे मुक्त होण्यासाठी निर्वाणीचे प्रयत्न करा ..तुम्हाला नक्की जमेल ..तुमची जिद्द ..हट्टीपणा .मनस्वीपणा सगळे दारू सोडण्यासाठी उपयोगात आणा ...असे झाले तर माझ्यासारखी सुखी दुसरी कोणी नसेल जगाच्या पाठीवर ..कुंकू लावताना माझा उर अभिमानाने भरून येईल .

खूप वर्षांचे साचलेले एकदाच लिहून टाकतेय ...तुम्हाला रागही येईल माझा ..तरीही नेटाने लिहिलेय ..बाकी निर्णय तुमच्या हाती आहे .

सदैव तुमचीच ..... 

अभागी !

....तुषार नातू !

अनामिक मित्रा ... पत्र १


प्रिय ...
अनामिक मित्रा ...


सप्रेम नमस्कार ...



असे जाहीर पत्र लिहायची आता गरज वाटतेय मला ...कदाचित मी तुझ्या भानगडीत नाक खुपसतोय असे वाटून तू मनातल्या मनात माझा निषेधही करशील ..मग निषेध साजरा करायला एकदोन पेग मारशील ..मला तुझी ही सवय माहित आहे ..कसलाही ..कशाचाही निषेध ..आनंद ..राग ..द्वेष ..या साऱ्या आणि इतर अनेक प्रकारच्या भावनाचे प्रकटीकरण करण्याचा तुझा हा खास मार्ग आहे ..पेग मारल्याशिवाय तुला योग्य जोर चढत नाही ..खरेतर तुला मी पूर्वीच सावध केले होते ..क्वचित पिणारा तू आता ..सराईत होत चालला आहेस असे सांगितले होते ..त्यावर तुझी अनेक समर्थने ..कारणे ..देणे सगळ्या जगाला दोष देणे ..गरीब बिच्चारा मी ... बंडखोर पुरोगामी मी ..आनंदाच्या वाटेवरचा पथिक मी ...मौजमस्तीचा माहोल मी ...कर्तुत्ववान मी ..समर्थ मी ...कधी असहाय हतबल मी ..असे अनेक ' मी 'लावून तू पुढे चालतच राहिलास ..तुला ज्यांनी ज्यांनी याची जाणीव करून दिली त्यांना तू सहजपणे शत्रूंच्या यादीत टाकलेस किवा ते तुझ्यावर जळतात ..तुला मागे खेचू पाहतात ..तुझे भले त्यांना पाहवत नाही असे वाटून तू ' भाड मे जाये दुनिया ' हे स्वतःला सांगत अधिकच बेधडक बनलास ...तुला खात्री होती तुझ्या विजयाची ..तुझ्याजवळ तसा आत्मविश्वासही होता आभाळ पेलण्याचा ..
तू खरोखर अनभिज्ञ होतास ..परिणामांबाबत बेफिकीर होतास ..तुला अजूनही भरवसा असेल स्वतःवर ..मी त्यातला नाही म्हणून तू स्वत:ची तुलना रस्त्यावर पडलेल्या भणंग दारूड्याशी करून ..' स्कॉच ' चा पेग रिपीट करत असशील ....पासबुकातील तगडा बँलंस...क्रेडीट कार्ड ..पासपोर्ट ...तुझे पँकेज ...चारचाकी ....बाहुलीसारखी सुंदर पत्नी ....तुझे राजकुमार ..राजकन्या ..हे सारे सारे तुला ग्वाही देतील ...तू त्यातला नाहीस याची ...तुला देशी दारूचा ..गावठी दारूचा तिटकारा आहे हे पण मी जाणतो ..तू दिवसा दारू पिणा-यांना तुच्छ समजतोस ...तू कदाचित अनेकांना संकटात तारणहार झाला असशील ..कुटुंबियांच्या ' आंखो का तारा ' असशील ...तू घरी मित्रांना पार्टी देताना कदाचित आई बाबा धन्य होत असतील तुझे वैभव पाहून ..पत्नी सर्व मित्रांच्या सरबराईत तुला मदत करत असेल .. मला सगळे मान्य आहे ..मलाही कौतुक आहेच रे तुझ्या कर्तुत्वाचे ...पण ..पण ..

मित्रा तुझ्यासारखे अनेक पाहिलेत मी त्या प्याल्यात हळू हळू बुडतांना..सर्वस्व गमावताना ..देशोधडीला लागताना ....त्यांचा स्वतःला वाचविण्याचा आकांतही अनुभवला आहे जवळून ...एकाच वेळी पश्चाताप ..खेद ..अपराधीपणा ..झाकोळून टाकणारी निराशा..व्यसन बंद करण्याच्या शपथा आणि त्याच वेळी ती पहिल्या पेगची व्याकूळ करणारी अनिवार ओढ देखील मी पहात आलोय ...फक्त आजच ..एकदाच ..थोडेसेच असे स्वतःला बजावत होश जाईपर्यंत ढोसणारे मला नवीन नाहीत ...मित्रा तुला सावध करण्याचा हा जाहीर पत्राचा मार्ग तुला एखादेवेळी उपरती देईल अशी आशा आहे ...सावध झाला नाहीस तर नाहीस पुढचे सगळे मला माहितच आहे ...कदाचित सर्वातून तावून सुलाखून बाहेर पडशील असा दावा करत असशील तू ..तर लक्षात ठेव सर्व दावे ..वचने ..शपथा ..नेहमीच फोल ठरल्या आहेत अनेकांच्या बाबतीत ..सर्व गमावल्या नंतर जरी तू भानावर आलास तरी हरकत नाही ..पण भानावर ये ...प्राण गमावण्याची वाट पाहू नकोस ..अरे अनेकदा हे जीवन व्यर्थ आहे ..कुचकामी आहे ..जगण्यात काही राम राहिला नाही असेही तुला वाटेल ..तरीही एक गोष्ट विसरू नकोस ..तुला निसर्गाने अत्यंत उत्तम असा जन्म दिलाय ..सर्व प्राण्यांच्या पेक्षा श्रेष्ठ ... स्वतच्या कर्मांनी स्वतःला कनिष्ठ करू नकोस ...तुझी अभिरुची अतिशय उच्च आहे याबाबत मला यात्किंत्चींतही संशय नाही ..तुझी समाजासाठी ..कुटुंबासाठी असलेली तळमळ देखील आधीचीच आहे ....तू कधीच कोणाचेही वाईट चिंतले नसशील .....तरीही ...तू स्वतःला आनंद देण्याचा मार्ग मात्र चूकीचा निवडला आहेस हे मी छातीठोक पणे सांगतो ...कधी कधी तुझ्यावर अन्याय झालाही असेल ..कधीतरी कोणी अपमानित केले असेल ..कोणी विश्वास घात केला असेल तुझा ..तुला धोका देवून जखमी केले असेल ...विरहात जाळले असेल ..मात्र यावर मलमपट्टी म्हणून तू विषांचा उपयोग करतो आहेस हे तुला कधी समजणार ? 

असो मित्रा ..एक निश्चय कर ..हा मानवजन्म व्यर्थ जाता कामा नये ..एकदाच मिळतो म्हणे ..तेव्हा जन्माचे सार्थक करायचे ठरव ..आनंद देणाऱ्या खूप गोष्टी आहेत जगात ..एकाद्याचे अश्रू पुसताना देखील आनंद मिळतो ..चिमुकल्या बाळाच्या निरागस मुद्रेकडे पाहून देखील मन भरून येते ...कुत्र्याची पिल्ले खूप मनमोहक मुद्रा करून मन रिझवतात ..झालेच तर कविता ..संगीत ...कलांचे विविध प्रकार ...मिष्टान्ने ..सगळ्यात महत्वाचे म्हणजे निसर्गाचे रंग निरखणे ..झाडे ..वेली ..फुले ....पर्वतरांगा ...खळखळ करत उंचावरून उडी घेणारे धबधबे ...उरत धडकी भरवणारा प्रपात ...उगवत्या सूर्याचे मंगल आगमन ...सूर्यास्ताच्या वेळी सुरक्षित ठिकाणी परतणारे ..पक्षी ..प्राणी ..पिलाच्या ओढीने हंबरणारी गाय ... तू परतल्यावर पत्नीच्या चेहऱ्यावर उमटणारे स्मित ..वाटेकडे डोळे लावून बसलेली आई ..बाबा म्हणून बिलगणारे रेशमी बंधन ..सगळे सगळे अतिशय आनंददायी असते ...मित्रा तू हे सगळे भंकस आहे म्हणत नव्याने स्वतःला चार्ज करायला बसशील किवा उद्यापासून बंद असे ठरवशील किवा नेहमीप्रमाणेच स्वताशी हसून मला दादही देशील ..एक विसरू नकोस तुझी दाद मिळावी म्हणून मी हे लिहिले नाहीय ..माझ्या मनाच्या गाभाऱ्यातून उमटलेली ही कळकळ तू समजून घेशील तर अधिक बरे वाटेल मला ..कारण मुळात तू आणि मी वेगळे नाहीच आहोत ..,,तुझ्यासारखाच मी देखील कधी तरी या वाटेवर चाललो होतो ..बिनधास्त ..बेमुर्वतखोर धाडसाने ...मात्र अनेक वळणे घेत ..पडत धडपडत ..रांगत ..सरपटत एकदाचा मी चालू लागलोय सुरक्षित हमरस्त्यावर ..तू ही कधीतरी येशीलच सोबत या विश्वासाने ..

तुझाच आगावू मित्र !

तुषार नातू !